Quy trình kiểm tra hệ thống điện không phải là đơn giản và cố định, mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Việc kiểm tra hệ thống định kỳ là cần thiết để đảm bảo an toàn, hiệu quả, ổn định của hệ thống. Tuy nhiên, quy trình kiểm tra không đơn giản mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Cùng CHINT tìm hiểu ngay trong bài dưới đây
Bài viết liên quan:
Hệ thống điện có vai trò quan trọng trong sản xuất
1. Hệ thống điện bao gồm những gì?
Hệ thống điện gồm nhiều bộ phận và thiết bị có chức năng khác nhau. Một hệ thống điện có thể được chia thành các bộ phận chính sau:
- Nguồn sản xuất điện: Các nhà máy điện (gồm cả nhiệt điện, thủy điện, điện gió, điện mặt trời,…) chuyển đổi năng lượng từ các nguồn khác thành điện năng.
- Hệ thống truyền tải và phân phối: Các đường dây và trạm biến áp có nhiệm vụ vận chuyển và phân phối điện năng từ nguồn sản xuất đến các địa điểm tiêu thụ, ở các mức điện áp khác nhau, từ cao tới thấp.
- Hệ thống tiêu thụ: Các thiết bị và máy móc sử dụng điện năng để thực hiện các chức năng cần thiết. Hệ thống này có thể bao gồm cả các hệ thống phụ trợ (bộ lưu trữ năng lượng, bộ chuyển đổi điện áp, bộ ổn áp,…)
- Hệ thống điều khiển và bảo vệ: Các thiết bị và phần mềm có chức năng giám sát, điều chỉnh và bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố và rủi ro. Hệ thống này có thể bao gồm cả các thiết bị đo lường, cảm biến, rơ le, máy cắt,…
2. Vì sao cần kiểm tra hệ thống điện trong sản xuất?
Có nhiều lý do để cần kiểm tra hệ thống định kỳ, nhưng chủ yếu là để đảm bảo an toàn điện trong sản xuất và hiệu quả của hệ thống. Một số lợi ích của việc kiểm tra là:
- Đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của thiết bị điện, đảm bảo đủ điều kiện an toàn để đưa vào hoạt động.
- Đảm bảo an toàn tuyệt đối, tránh những rủi ro đáng tiếc xảy ra, đặc biệt là những tai nạn liên quan đến tính mạng con người.
- Kịp thời phát hiện những hỏng hóc cần khắc phục. Từ đó, nâng cao hiệu suất làm việc của thiết bị.
- Tối ưu hóa hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
- Tuân thủ quy định của pháp luật về an toàn lao động.
Ngoài ra, việc kiểm tra hệ thống điện cũng giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa, bảo dưỡng và thay thế thiết bị khi có sự cố xảy ra.
Kiểm tra hệ thống điện định kỳ trong sản xuất để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định
3. Tần suất kiểm tra hệ thống điện trong sản xuất
Tần suất kiểm tra và bảo trì hệ thống điện định kỳ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như loại và quy mô của hệ thống điện, mức độ sử dụng và bảo trì của thiết bị, điều kiện môi trường và quy định của pháp luật. Tuy nhiên, tần suất kiểm tra thường được thực hiện định kỳ từ 6 tháng đến 1 năm một lần.
4. Các bước kiểm tra hệ thống điện trong sản xuất
4.1. Thiết lập các tiêu chuẩn cho dây chuyền sản xuất hiện có
Trước khi di chuyển hoặc cấu hình lại dây chuyền sản xuất, cần phải thiết lập các tiêu chuẩn cho dây chuyền hiện có, bao gồm:
- Các thông số kỹ thuật của thiết bị điện: Công suất, điện áp, dòng điện, tần số,…
- Các chỉ số về chất lượng điện: Giảm điện áp, sóng hài, nhiễu điện,…
- Các giá trị đo lường tại các điểm quan trọng trong hệ thống: Bảng điều khiển, biến tần (VFD – Variable Frequency Drive) , PLC, cảm biến,…
- Các kết quả kiểm tra an toàn và tuân thủ mã của hệ thống.
Các tiêu chuẩn này sẽ làm cơ sở để so sánh và đánh giá hệ thống sau khi di chuyển hoặc cấu hình lại.
4.2. Xem xét các kế hoạch và bản vẽ điện được đề xuất cho dây chuyền sản xuất mới
Sau khi có các tiêu chuẩn cho dây chuyền hiện có, cần phải xem xét các kế hoạch và bản vẽ điện được đề xuất cho dây chuyền mới, bao gồm:
- Các bố cục và sơ đồ của dây chuyền mới
- Các thiết kế và tính toán của hệ thống phân phối điện, truyền động và điều khiển, chiếu sáng và an toàn, giao tiếp và mạng.
- Các kế hoạch và bản vẽ này sẽ làm cơ sở để lắp đặt và kết nối lại thiết bị.
4.3. Tính toán giảm điện áp dự kiến
Giảm điện áp là hiện tượng giảm giá trị của điện áp tại các điểm tiêu thụ so với giá trị nguồn cấp. Giảm điện áp có thể gây ra nhiều vấn đề cho thiết bị điện như giảm hiệu suất, tăng nhiệt độ, hỏng hóc,…
Do đó, cần phải tính toán giảm điện áp dự kiến khi di chuyển hoặc cấu hình lại dây chuyền sản xuất, bằng cách sử dụng các công thức và bảng tra cứu phù hợp. Các yếu tố ảnh hưởng đến giảm điện áp bao gồm:
- Chiều dài và tiết diện của dây dẫn
- Điện áp và dòng điện của nguồn cấp
- Điện trở và dung kháng của dây dẫn
- Số lượng và loại của thiết bị tiêu thụ
Các kết quả tính toán giảm điện áp sẽ giúp lựa chọn loại và kích thước của dây dẫn phù hợp, cũng như xác định các điểm cần lắp đặt bộ ổn áp hoặc biến áp.
Chiều dài và tiết diện của dây dẫn là yếu tố ảnh hưởng đến giảm điện áp
4.4. Đảm bảo đi đúng cáp giữa VFD và động cơ
VFD là thiết bị điều khiển tốc độ và mô-men xoắn của động cơ điện xoay chiều bằng cách thay đổi tần số và điện áp của nguồn cấp. VFD có nhiều ưu điểm nhưng cũng có thể gây ra nhiều vấn đề cho động cơ và hệ thống điện như gây ra các vấn đề:
- Sóng hài và nhiễu điện
- Quá áp và quá dòng cho động cơ
- Nhiệt độ cao và phá hủy lớp cách điện của động cơ
- Tĩnh điện và hao mòn cho ổ trục của động cơ
Do đó, cần phải đảm bảo đi đúng cáp giữa VFD và động cơ khi di chuyển hoặc cấu hình lại dây chuyền sản xuất. Các loại cáp chuyên dụng cho VFD cần có các tính năng như:
- Lớp chống nhiễu bằng kim loại hoặc sợi carbon
- Lớp cách điện bằng vật liệu chịu được quá áp cao
- Tiết diện lớn hơn so với cáp thông thường
- Chiều dài ngắn nhất có thể
Các loại cáp này sẽ giúp giảm thiểu các vấn đề do VFD gây ra cho động cơ và hệ thống điện. Mới đây, CHINT đã ra mắt dòng biến tần NVF2G-S mới với nhiều tính năng nổi bật.
Biến tần NVF2G-S có công suất hoạt động từ 1.5KW~400KW. Thiết bị có thể ứng dụng cho hai dạng tải chính là tải có mô-men xoắn xác định trước và tải có mô-men xoắn thay đổi theo quá trình hoạt động. Cả 2 dạng tải này có mô-men xoắn không phụ thuộc vào tốc độ của động cơ, chẳng hạn như bơm, quạt, máy nén khí…
Tải có mô-men xoắn thay đổi theo quá trình hoạt động là những tải có mô-men xoắn tăng lên khi tốc độ giảm, thường ứng dụng trong máy móc, luyện kim, mỏ… Biến tần NVF2G-S có khả năng điều chỉnh điện áp và tần số ngõ ra để phù hợp với các loại tải khác nhau, giúp cải thiện hiệu suất và tiết kiệm điện năng.
4.5. Đánh giá thiết bị để nâng cấp và thay thế
Khi di chuyển hoặc cấu hình lại dây chuyền sản xuất, có thể có những thiết bị điện đã quá hạn sử dụng, lỗi thời hoặc không phù hợp với yêu cầu mới. Do đó, cần phải kiểm tra hệ thống điện, đánh giá thiết bị để nâng cấp và thay thế, bằng cách sử dụng các tiêu chí như:
- Tuổi thọ và tình trạng hoạt động
- Hiệu suất và công suất
- Tính năng và khả năng tương thích
- Chi phí, hiệu quả của việc nâng cấp, thay thế
Các kết quả đánh giá sẽ giúp lựa chọn những thiết bị mới phù hợp với nhu cầu và mục tiêu của dây chuyền sản xuất.
4.6. Sau khi di chuyển hoàn tất, hãy kiểm tra tất cả các mạch an toàn và các điểm dừng khẩn cấp
Sau khi di chuyển hoặc cấu hình lại dây chuyền sản xuất, cần phải kiểm tra tất cả các mạch an toàn và các điểm dừng khẩn cấp, để đảm bảo rằng hệ thống điện có thể ngắt nguồn kịp thời khi có sự cố xảy ra.
Các kết quả kiểm tra sẽ giúp đảm bảo an toàn cho người lao động và thiết bị trong trường hợp xảy ra sự cố. Doanh nghiệp có thể tham khảo các bước kiểm tra gồm:
- Kiểm tra các công tắc, nút nhấn, rơ le, máy cắt và các thiết bị an toàn khác có hoạt động đúng không.
- Kiểm tra các kết nối dây dẫn, ổ cắm, và các thiết bị kết nối khác có chắc chắn không.
- Kiểm tra các biển báo, đèn báo, chuông báo và các thiết bị chỉ thị khác có rõ ràng không.
- Kiểm tra các biện pháp phòng cháy chữa cháy, như bình chữa cháy, máy bơm nước, hệ thống phun nước tự động,…
4.7. Xác minh việc nối đất để đảm bảo an toàn, tuân thủ mã và giảm nhiễu điện
Việc nối đất là việc kết nối một phần của hệ thống điện với mặt đất để tạo ra một mạch điện đóng. Việc này có nhiều mục đích như:
- Bảo vệ người sử dụng khỏi điện giật khi có sự cố ngắn mạch hoặc quá tải.
- Bảo vệ thiết bị khỏi hư hỏng do sét đánh hoặc quá áp.
- Cân bằng điện áp giữa các pha và giữa pha và trung tính.
- Giảm nhiễu điện và cải thiện chất lượng điện.
Việc xác minh xem nối đất sẽ đảm bảo an toàn, tuân thủ mã và giảm nhiễu điện. Các kết quả sẽ giúp đảm bảo hệ thống điện hoạt động an toàn và ổn định. Các bước thực hiện gồm có:
- Kiểm tra loại, tiết diện của dây nối đất phải phù hợp với loại và công suất của thiết bị.
- Kiểm tra vị trí, kết nối của các thanh nối đất đã gần với thiết bị, được kết nối chắc chắn chưa.
- Kiểm tra vị trí, kết nối của các kim thu sét phải cao hơn thiết bị cũng như được kết nối với thanh nối đất.
- Kiểm tra điện trở của mạch nối đất, phải nhỏ hơn giá trị quy định theo mã.
Việc xác minh xem nối đất sẽ đảm bảo an toàn, tuân thủ mã và giảm nhiễu điện
4.8. Hoàn thành khảo sát chất lượng điện sau khi lắp đặt để xác định các vấn đề tiềm ẩn và thiết lập các bản ghi chép chuẩn cho chương trình bảo trì điện
Chất lượng điện là mức độ mà điện áp, dòng điện và tần số của nguồn cấp phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn điện và yêu cầu của thiết bị tiêu thụ. Chất lượng điện có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:
- Sóng hài, nhiễu điện, quá áp, quá dòng, giảm áp, ngắt điện,…
- Các thiết bị không tương thích, không cân bằng, không ổn định,…
- Các thiết bị gây ra nhiễu điện (VFD, biến tần, máy hàn,…)
- Các thiết bị nhạy cảm với nhiễu điện (PLC, máy tính,…)
Cần phải hoàn thành khảo sát chất lượng điện sau khi lắp đặt để xác định các vấn đề tiềm ẩn và thiết lập các bản ghi chép chuẩn cho chương trình bảo trì điện. Các kết quả khảo sát sẽ giúp cải thiện hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị và hệ thống. Một số bước khảo sát bao gồm:
- Sử dụng các thiết bị đo lường chuyên dụng (như máy phân tích chất lượng điện, máy đo sóng hài, máy đo nhiễu điện,…)
- Đo, ghi nhận các thông số về chất lượng điện tại các điểm quan trọng trong hệ thống (như bảng điều khiển, VFD, PLC, cảm biến,…)
- So sánh, đánh giá các kết quả đo lường với các tiêu chuẩn, yêu cầu của thiết bị và hệ thống.
- Xác định, khắc phục các nguyên nhân gây ra sự suy giảm chất lượng điện.
4.9. Kiểm tra đường dây trong hệ thống điện hoạt động chính xác
Đường dây là phần quan trọng trong hệ thống điện, có nhiệm vụ truyền tải và phân phối điện năng từ nguồn sản xuất đến các địa điểm tiêu thụ. Một số yếu tố có thể bị ảnh hưởng đến đường dây như:
- Giảm điện áp do chiều dài và tiết diện của dây dẫn
- Nhiễu điện do sóng hài hoặc sét đánh
- Hỏng hóc do quá tải hoặc ngắn mạch
- Mất liên lạc do kết nối lỏng hoặc gỉ sét.
Quy trình kiểm tra hệ thống điện là một công việc quan trọng để đảm bảo an toàn, hiệu quả và ổn định của hệ thống. Hy vọng bài viết này hữu ích với doanh nghiệp. Hãy liên hệ với CHINT để được tư vấn các giải pháp năng lượng phù hợp theo yêu cầu của công trình, dự án.
Bài viết và hình ảnh được tổng hợp bởi CHINT Việt Nam.
---------------------------------
CHINT VIETNAM - Văn phòng đại diện chính thức của Tập Đoàn CHINT tại Việt Nam.
Hotline: 033.258.7777
Wesbite: chintglobal.vn
Email: service.vn@chintglobal.com
Địa chỉ: Tòa nhà Sonatus - Số 15 Lê Thánh Tôn, phường Bến Nghé, Quận 1, TP. HCM
