Tiếng ồn từ khởi động từ: Nguyên nhân và xử lý chuẩn kỹ thuật

Tại sao khởi động từ phát ra tiếng ồn? Nguyên nhân phổ biến và cách khắc phục trong hệ thống điện công nghiệp

Tiếng ồn bất thường (ù ù, rè rè) phát ra từ khởi động từ là một tín hiệu cảnh báo quan trọng, cho thấy thiết bị đang vận hành ngoài dải tiêu chuẩn và có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến độ tin cậy của hệ thống điện. Trong phần lớn trường hợp, hiện tượng này xảy ra khi điện áp điều khiển cấp cho cuộn coil của khởi động từ lệch khỏi thông số định mức, khiến lực hút từ không ổn định và sinh ra rung động.

Bài viết dưới đây phân tích chi tiết các nguyên nhân khiến khởi động từ phát ra tiếng ồn, đồng thời cung cấp hướng dẫn chẩn đoán – khắc phục sự cố theo tiêu chuẩn kỹ thuật công nghiệp, giúp đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định và an toàn lâu dài.

1. Các nguyên nhân khiến khởi động từ phát ra tiếng ồn

Hầu hết các khởi động từ AC đều có mức tiếng ồn nhẹ khi hoạt động. Tuy nhiên, tiếng kêu lớn, kéo dài hoặc phát sinh đột ngột là tín hiệu của sự cố cần được xử lý ngay. Một số nguyên nhân chính gồm:

1.1. Rung từ cuộn coil do điện áp không ổn định

Cuộn coil cần điện áp và tần số ổn định để tạo ra từ trường đồng nhất. Khi điện áp giảm, mất pha hoặc dao động:

• Từ trường suy yếu và dao động theo tần số 50/60 Hz

• Lõi từ không được giữ chặt

• Sinh ra tiếng ù ù hoặc rè rè rõ rệt

Nguyên nhân thường gặp: mối nối lỏng, sụt áp đường dây, tải quá lớn hoặc nguồn cấp không ổn định.

1.2. Lõi chuyển động (armature) bị mòn hoặc lỏng

Lõi chuyển động là bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì lực hút. Khi bị mòn; lệch trục; lỏng vít cố định sẽ gây ra hiện tượng “chatter” (rung mở – đóng nhanh liên tục), tạo tiếng lạch cạch và giảm tuổi thọ khởi động từ.

1.3. Tạp chất trên bề mặt cực từ

Bề mặt cực từ phải sạch để đảm bảo đóng kín. Nếu có: Bụi kim loại; Dầu mỡ; Cặn bẩn sẽ tạo ra khe hở không khí, làm giảm lực hút, gây rung và tăng nhiệt độ thiết bị.

2. Quy trình chẩn đoán và khắc phục tiếng ồn của khởi động từ

Bước 1: Kiểm tra điện áp cuộn coil

Sử dụng đồng hồ vạn năng được hiệu chuẩn để đo điện áp điều khiển:

• So sánh với điện áp định mức ghi trên nhãn thiết bị

• Kiểm tra cân bằng pha

• Xác minh xem có hiện tượng sụt áp tại đầu vào hay không

Điện áp thấp hoặc dao động là nguyên nhân trực tiếp khiến coil rung và tạo tiếng ồn.

Bước 2: Kiểm tra cơ khí khởi động từ

Ngắt điện tủ điều khiển trước khi thao tác và tiến hành:

• Kiểm tra lõi chuyển động (armature) xem có bị lệch hoặc lỏng

• Siết lại các bulông, ốc cố định

• Làm sạch cực từ, loại bỏ bụi bẩn và dầu mỡ

• Kiểm tra hành trình đóng – mở có mượt và dứt khoát không

Lưu ý: không dùng dung dịch ăn mòn hoặc vật nhọn để vệ sinh cực từ.

3. Lựa chọn khởi động từ phù hợp để giảm tiếng ồn

Để đảm bảo vận hành êm ái và bền bỉ, người vận hành nên ưu tiên các dòng khởi động từ được thiết kế tối ưu cho hoạt động công nghiệp. Ví dụ:

Khởi động từ AC dòng NXC của CHINT

• Điện áp hoạt động: AC 50/60 Hz, tối đa 690 V

• Dòng định mức: lên đến 630 A

• Cuộn coil độ bền cao, lực hút ổn định

• Gia công cơ khí chính xác, giảm tối đa rung và tiếng ồn

• Tương thích hoàn hảo với rơ-le nhiệt để bảo vệ quá tải

Thiết bị phù hợp cho nhà máy, tủ phân phối, hệ thống cơ điện, trạm bơm, HVAC và nhiều ứng dụng công nghiệp khác.

4. Mẹo bảo trì giúp giảm tiếng ồn của khởi động từ

• Vệ sinh định kỳ tủ điều khiển và khởi động từ

Loại bỏ bụi, dầu mỡ, hơi ẩm trên bề mặt cực từ và bộ phận chuyển động.

• Sử dụng dụng cụ vệ sinh chuyên dụng

Bàn chải cách điện, dung dịch vệ sinh thiết bị điện – tránh sử dụng hóa chất mạnh.

• Siết chặt đầu nối và vít cố định

Ngăn ngừa sụt áp, rung cơ khí và đảm bảo dòng điện ổn định.

• Kiểm tra định kỳ shading coil (đối với loại AC)

Đảm bảo vòng đệm không bị nứt hoặc oxy hóa.

5. Tiêu chí chọn khởi động từ thay thế theo tiêu chuẩn kỹ thuật

Khi lựa chọn thiết bị mới, cần đảm bảo:

• Dòng định mức (In) và điện áp (Un) phù hợp tải

• Cấp cách điện đáp ứng điều kiện môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, rung)

• Vật liệu chịu nhiệt – chống hồ quang đạt chuẩn

• Chứng nhận quốc tế: IEC 60947; UL508

Những tiêu chuẩn này đảm bảo độ bền điện và an toàn khi vận hành trong môi trường công nghiệp.

Giải pháp khởi động từ công nghiệp từ CHINT – Vận hành êm ái, bền bỉ, tin cậy

Tiếng ồn bất thường từ khởi động từ không chỉ gây khó chịu mà còn là dấu hiệu của sự cố tiềm ẩn. Việc kiểm tra – bảo trì – xử lý kịp thời sẽ giúp hệ thống vận hành ổn định, giảm thời gian dừng máy và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

CHINT Global cung cấp các dòng khởi động từ chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và phù hợp cho mọi ứng dụng từ dân dụng đến công nghiệp nặng.

---------------------------------

CHINT VIETNAM HOLDING CO., LTD - Văn phòng đại diện chính thức của Tập Đoàn CHINT tại Việt Nam.

Hotline: 033.258.7777

Wesbite: chintglobal.vn

Email: service.vn@chintglobal.com

Văn phòng chính: Tầng 3 - Tòa nhà the CREST Office, số 15 Trần Bạch Đằng, phường An Khánh, Tp. Hồ Chí Minh

Văn phòng Hà Nội: Tầng 23 - Lotte Center Hanoi, số 54 Liễu Giai, phường Giảng Võ, Tp. Hà Nội